Cubase & Nuendo သင္ခန္းစာ 001

အခုမွ စလံုးေရစမယ့္ Cubase or Nuendo ေလ့လာသူမ်ားအတြက္ အေျခခံ စတင္သံုးစြဲပံု ( ၁ ) ပါ။
ပထမဦးဆံုး Software တင္ၿပီးတဲ့ေနာက္ Cubase or Nuendo ကိုဖြင့္ပါ။
File ကိုႏွိပ္ပါ။ၿပီးလွ်င္ New Project ကို ႏိွပ္ပါ။
ဒုတိယပံုေပၚလာလွ်င္ Empty ကိုေရြး ok ႏိွပ္ပါ။
တတိယပံုတက္လာလွ်င္ ကိုယ့္ Project သိမ္းမည့္ေနရာေရြးပီး ok ႏိွပ္ပါ။
ၿပီးလွ်င္ ပံု ၄ အတိုင္း Divice ကို ႏိွပ္ၿပီး Divice setup ကို ႏိွပ္ပါ။
ပံု ၅ အတိုင္း VST Audio System ကိုေရြးပီး ညာဘက္က ASIO Driver ေနရာမွာ ကိုယ့္သံုးေသာေဆာင္းကဒ္နာမည္ကို ေရြးပါ OK ႏိွပ္ပါ။
ပံု ၆ Project ေအာက္မွ Project setup ကို ႏိွပ္ပါ။
ပံု ၇ အတိုင္း Sample Rate ေနရာမွာ 48.000 KHZ ေရြး
ပံု ၈ အတိုင္း Record Format ေနရမွာ 24 Bit ေရြး အိုေကႏိွပ္ပါ။
File ေအာက္မွ Save ကို ေရြးပီး ႏွစ္သက္ရာ Project နာမည္တစ္ခုေပးၿပီးသိမ္းပါ။
ဒါဆို စတင္အသံဖမ္းယူ တီးခတ္ဖို႔အတြက္ Project တည္ေဆာက္ၿပီးပါၿပီ။
Bus မ်ားတည္ေဆာက္ပံု အသံ input out put မ်ားျပင္ဆင္ပံုကို
ဆက္လက္ၿပီး အားလွ်င္အားသလို အပိုင္းလိုက္ တင္ေပးသြားပါမယ္။

ဘာသာျပန္ မဟုတ္ပါ ကိုယ္တိုင္သံုးစြဲတဲ့ပံုစံအတိုင္း စတင္သံုးစြဲသူမ်ား လြယ္ကူေစဖို႔ လမ္းညႊန္ေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ဖိုးေအး ကိုယ္ေတြ႕ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားအား ေ၀မွ် ေရးသားပါသည္။

Logic pro သင္ခန္းစာမူဗီ

Logic pro ထဲတြင္ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကိုအစအဆုံး၊
project စတင္ျခင္းမွစပီး
မီဒီျဖင့္ဒရမ္စီျခင္း
၊ tempo,arranger,
ဂစ္တာအသံဖမ္းျခင္း
စသည္မ်ားကို အေသးစိတ္သင္ထားေပးသည့္သင္ခန္းစာ
ယခုမွ အစျပဳသူမ်ားအတြက္ အေျခခံမွစ သင္ထားေပးသည့္အတြက္
အခ်ိန္ေတာ့ၾကာပါသည္။

https://www.youtube.com/watch?v=A-GAVXEdbz4

ဆရာေအာင္ေဇာ္

Addactive Drum ျဖင့္ ဂီတသံစဥ္မ်ားဖန္တီးျခင္း

Addactive Drum ျဖင့္ ဂီတသံစဥ္မ်ားဖန္တီးျခင္း

Addactive Drum ဆိုတာဟာ virtual instrument plug-in တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး Drum သံမ်ားျပဳလုပ္ဖန္တီးရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ Addactive Drum အားအျခားေသာ FL Studio 9 , Sony Acid ,Nuendo အစရွိသည့္ ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီး တကယ့္ Drumသံအစစ္မ်ားကဲ့သို႕တီးခတ္ႏိုင္တဲ့ ေဆာ့ဖ္၀ဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Addactive Drum ရဲ႕ အဓိက Feature ေတြကေတာ့ Drum သံမ်ား၊
Cymble သံမ်ား၊ ကို multi channel mic မ်ားႏွင့္ ဖမ္းယူႏိုင္ျခင္း၊ တကယ့္ Real Drum kit သံအတိုင္း မိုက္setting မ်ားခ်ိန္ကာ အသံမ်ားဖမ္းယူႏိုင္ျခင္း ၊ Compressor မ်ားခံကာ အသံမ်ား စစ္ထုတ္ယူျခင္း၊ အသံမ်ားခ်ိန္ ညွိႏိုင္ျခင္း၊ Reverb , EQ အစရွိတဲ့ Effect မ်ားထည့္သြင္း ဖန္တီးႏိုင္ျခင္း စတာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ Addactive Drum ႏွင့္ Drum သံမ်ား တီးခတ္ဖန္တီးရာတြင္ တကယ့္ Drum stroke သံမ်ားကဲ့သို႕
ရရွိေစႏိုင္ၿပီး အသံတစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ Gate မ်ား၊ Compressor မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
Addactive Drum တြင္ plug-in အေနျဖင့္ ခ်ိန္ေပးထားေသာ preset ေပါင္း 52 မ်ိဳးခန္႔ပါ၀င္ၿပီး မိမိကိုယ္တိုင္ manual အေနျဖင့္လည္း ခ်ိန္ကာ ျပန္လည္အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ Addactive Drum အား အပိုင္းသံုးပိုင္း ပိုင္းကာ ခြဲျခားသတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ Top Section ကေတာ့
နမူနာပါေသာ Drum pattern မ်ားကို ေခၚယူအသံုးျပဳရန္၊ Effect အပိုင္းသို႕သြားရန္၊ Edit ျပဳလုပ္ရန္၊ preset မ်ားကိုထည့္သြင္းအသံုးျပဳရန္ တို႕အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအပိုင္ျဖစ္တဲ့ Page Section ကေတာ့ Drum
သံမ်ားအား မိမိႏွစ္သက္ရာအလိုက္ ေျပာင္းလဲတီးခတ္ႏိုင္ရန္၊ Bass Drum , Snare , Hi hat တို႕ကို ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳရန္ တို႕အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ Mixer အပိုင္းကေတာ့ အသံတစ္မ်ိဳးခ်င္းစီအလိုက္ အတိုးအက်ယ္ Level မ်ား၊ effect မ်ား ထည့္သြင္းရန္အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။

2.Addactive Drum ျဖင့္ ဂီတသံစဥ္မ်ားဖန္တီးျခင္း

Addactive Drum အား FL Studio ႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ကာ တီးခတ္သည့္အပိုင္းကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပေပး မွာျဖစ္ပါတယ္။ Addactive Drum ဟာ FL Studio အျပင္ အျခားေသာ ေဆာ့ဖ္၀ဲမ်ားအတြင္း VST Instrument အေနျဖင့္ အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီး တကယ့္ Drum သံအစစ္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ ေဆာ့ဖ္၀ဲ instrument တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
Addactive Drum အား FL Studio ႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ကာ တီးခတ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္
သင့္ကြန္ပ်ဴတာတြင္ FL Studio ႏွင့္ Addactive Drum ႏွစ္မ်ိဳးစလံုး ထည့္သြင္းထားရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးအေနျဖင့္ FL
Studio ကို ဖြင့္လိုက္ပါတယ္။

Right Click > Insert မွတဆင့္ Addactive Drum ကိုရွာေဖြကာ ေရြးခ်ယ္ေပး လိုက္ပါတယ္။ Fig (1)

1.တကယ္လို႔ Right Click > Insert တြင္ Addactive Drum ကိုမေတြ႕ပါက More မွတဆင့္ ရွာေဖြေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

2.ထို႕သို႕ေရြးခ်ယ္ေပးလိုက္ပါက FL Studio တြင္ Addacitve Drum အား Track တစ္ခုအေနျဖင့္ Step Sequencer တြင္ ၀င္ေရာက္လာ တာကို ျမင္ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

3. Addactive Drum လိုင္းတစ္ခု၀င္ေရာက္လာပါက ထို Track ကို Click တစ္ခ်က္ႏွိပ္လိုက္ပါ။ Addactive Drum ပံုကို ျမင္ေတြ႕ရၿပီျဖစ္ပါတယ္။

3. Addactive Drum ျဖင့္ ဂီတသံစဥ္မ်ားဖန္တီးျခင္း

Addactive Drum ရဲ႕ Mixer အျခမ္းကို အရင္ဆံုး ေဖာ္ျပေပးပါမယ္။ Addactive Drum တြင္ Kick, Snare, HiHat , Cowbell အစရွိသျဖင့္ Track ေပါင္း 10 လို္င္းပါ၀င္ပါတယ္။ ညာဖက္အစြန္ဆံုးရွိ Master ကေတာ့ Drum သံအားလံုးရဲ႕ output ကို ရည္ညြန္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Addactive Drum ရွိ Kick, Snare ,HiHat, သံမ်ားရဲ႕ အတိုးအက်ယ္ကိုေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ Track မ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ခ်ိန္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

Addactive Drum ကို FL Studio တြင္တီးခတ္ရန္အတြက္ကေတာ့ Right Click> Piano Roll မွတဆင့္ စိတ္ႀကိဳက္တီးခတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႕တီးခတ္ရာတြင္ Pattern အေနျဖင့္တီးခတ္ႏိုင္သလို Song အေနျဖင့္လည္း သီခ်င္းတစ္ပုဒ္လံုးကို တီးခတ္ႏိုင္ပါတယ္။
Addactive Drum တြင္ Bass Durm , Snare , Hi Hat မ်ားကို မိမိစိတ္ႀကိဳက္ေျပာင္းလဲတီးခတ္ႏိုင္ ပါတယ္။ထိုကဲ့သို႕ အသံမ်ားေျပာင္းလဲရန္အတြက္ Bass Drum အေပၚဖက္အျခမ္းရွိ L ကို တစ္ခ်က္ Click ႏွိပ္လိုက္ပါ။ ထိုအခါ Bass Drum အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာကို ျမင္ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

4. Addactive Drum ျဖင့္ ဂီတသံစဥ္မ်ားဖန္တီးျခင္း

Addactive Drum တြင္ Bass Drum , Snare စသည္မ်ားကို လက္မႏွင့္ အမ်ိဳးအစားအလိုက္ အေသး စိတ္ေဖာ္ျပေပးထား တာကို ျမင္ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ 24 x 18 Soner လို႔ဆိုထားျခင္းသည္ 24 လက္မ ႏွင့္ 18 လက္မ အရြယ္အစား Soner Bass Drum ဟု ဆိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Addactive Drum ရွိ Bass Drum
List မွ သင္ႏွစ္သက္ရာ လက္မအရြယ္အစားႏွင့္ အမ်ိဳးအစား Bass Drum မ်ားကို ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳႏိုင္ ပါတယ္။
Edit Page ကေတာ့ Bass Drum , Snare , Hi Hat အစရွိသည့္အသံမ်ားကို ျပင္ဆင္ေပးရန္အတြက္ ျဖစ္ၿပီး Volume, Pitch , mic တည္ေနရာ အစရွိသည္တို႕ကို
ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ေပးရန္အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။
Effect အပိုင္းကေတာ့ Reverb, Compressor , EQ အစရွိသျဖင့္ ထည့္သြင္းရန္အတြက္ျဖစ္ၿပီး Bus စနစ္မွ လည္းထည့္သြင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ Bus စနစ္မွ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳမည္ဆိုပါက ထို Bus ထဲတြင္
ႏွစ္သက္ရာ effect ကိုထည့္သြင္းေပးရမွာ ျဖစ္ၿပီး ထည့္သြင္းလိုသည့္ Bass Drum ,Snare စသည့္ channel မ်ားတြင္ Aux level ကို တင္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။
Addactive Drum တြင္ နမူနာအေနျဖင့္ ထည့္သြင္းေပးထားေသာ Sample Loop မ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ထို loop မ်ားကို ထည့္သြင္းအသံုးျပဳခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ Beats မွတဆင့္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ
Loop မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ Addactive Drum ဟာ သင့္အတြက္ Drum တီးခတ္ရာတြင္ အေကာင္းဆံုးစြမ္းေဆာင္
ေပးႏိုင္မည့္ Drum ေဆာ့ဖ္၀ဲ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

 ကိုစေနဦး ေရးသားထားေသာ SAMM Page မွ ကူးယူ ေဖၚျပပါသည္။

Waves Plug ins မ်ားနွင့္Mastering လုပ္ျခင္း။

Waves Plug ins မ်ားနွင့္Mastering လုပ္ျခင္း။
Waves ရဲ့ developer တေယါက္,က်ေနာ္ေလးစားအတုယူတဲ့ ၈ုရုျကီး Yoad nevo ရဲ့ mastering with waves video ကိုအျကိမ္ျကိမ္ျကည့္ျပီး သကါလသူ့နည္းနာအတိုင္းလုပ္ျကည့္တာ အရမ္းေကါင္တဲ့ရလါဒ္ ကိုရရိွတာ ေျကာင့္ LBRS group မွာတမေယါက္ကေမးထါးတါေတြ့လို့ က်ေနာ္လုပ္တဲ့setting ကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
Mastering Daw အျဖစ္ presonus studio one 2.62 ရဲ့ project mode ကိုသံုးထါးပါတယ္။
စမ္းျကည့္တဲ့ ေလးျဖူ ရဲ့ ပင္လယ္ ေအာ္သံalbum နဲ့ ဘိုျဖူ ရဲ့ခ်စ္ထုံးေျဖပါ album ေတြကိုremaster လုပ္ျကည့္တယ္။ပင္လယ္ေအာ္သံ ဟါလြန္ခဲ့တဲ့ 20yrs ကထြက္ ခဲ့ေပမဲ့ ဒီ efx chain နဲ့ဆြဲတင္ polish လုပ္နို္င္တာကိုေတြ့ရပါတယ္။
Efx chain
1,Q1 eq
2,Cla-2a compressor
3,Ssl bus compressor
4,Linear phase eq
5,Q clone eq
5.1, H eg
6,L3 multimaximizer
7,L3Ultramaximizer
Q1 ,,,,
ဒီမွာေတာ့ 1band eg အျဖစ္သံုးျပီး ဘိုျဖူ tracks ေတြမွာ org ကပါလါ တဲ့ 0 db အထိslam ရိုက္ေနတာကို-2db ေလါက္ input gain reduction နဲ့ 30 Hz မွာ_3dbေလါက္ lo cut shelf လုပ္တယ္။
Cla-2a compressor
ဒီမွာေတာ့ _6db compressing လုပ္တယ္။input gain and output gain level တူညီေအာင္ထါးတဲ့အခါ အသံကမူရင္းထက္ပိုျမုင္လါမယ္။
Ssl master buss compressor
4db compress လုပ္မယ္။ atk,3 release,,auto ,,, makeup gain 4db
Linear phase eq
40hz low shelf cut and 500hz 2db cut,, လုပ္တယ္
Q clone eg
3db boost on 2khz လုပ္တယ္။
H eq
အရင္ stage က compresdio,gain reduction,cut,boost ေတြကို eq compensation လုပ္ပါတ္။ freq spectrum and listen with ear,,ခ်င့္ခ်ိန္ျပီး boost and cut လုပ္တယ္။
L3 multimaximizer
Hi res cd master မွာ သံုးျကည့္တာအဆင္ေျပလို့ preset ယူလိုက္ျပီး 3db cut,-0.02 ceiling,24 bits quantize,dither type 1,,Ultra shaping,,ARC master release မွာထါးတယ္။
L3 ultramaximizer
loud and proud setting မွာ3db gain reduction,,out ceiling -0.2 ,,,24 bits quantize,ultrashaping
ကလိလိုက္တဲ့အခါမေတာ့ က်ေနာ္ျကိုက္ တဲ့အသံကို ရပါေတာ့တယ္။

ဆရာ Lamine Thar ေရးသားေပးပါသည္။

အေျခခံ သိမွတ္စရာတစ္ခ်ိဳ႕

မိတ္ေဆြတေယာက္က sgp ကေန
အခုလိုအၾကံေတာင္းလာပါတယ္။
voice mailနဲ ့ပါ။``ဟယ္လို
ကိုဘယ္သူေရ က်ေနာ့မွာ
midi controller ရယ္ computer
ရယ္ mic ရယ္ရွိတယ္ soundcard
ကေတာ့ဝယ္ရမွာေပါ့ေနာ္ အျခား
ဘာမ်ားလိုမလဲ home studio
ေလးဆင္ျပီးေဆာ့ခ်င္ပါတယ္´´တဲ့။
ဟုတ္ကဲ့ပါ monitor speaker
လိုမယ္။စပီကာမွာ active ရွိတယ္
သူက amp တြဲလွ်က္ပါတယ္
power ေတာ့ထိုးေပးရသေပါ့။
passive ဆိုရင္ေတာ့amp ကို
သီးျခားဝယ္ရတယ္။ျပီးမွ jackၾကိဳး
နဲ ့join ေပါ့။၂သိန္း၃သိန္းပဲသံုးဖို ့
အၾကံေပးပါတယ္။ေခြ်တာေရးစပီကာ
ေလးေတြ ၅ လကၼ ၇ လကၼ စသျဖင့္
ေပါ့။ဥေရာပနည္းပညာနဲ ့စက္ရံုက
china ေပါ့။သံုးလို ့ရပါတယ္။
external soundcard ကို usb
2.0 interface သံုးဖို ့အၾကံေပးတယ္
midi ေပါက္ ပါဖို ့လိုတယ္ေလ။
သူ ့မွာက midi controller ရွိတယ္
ဆိုသကိုး။branded ျဖစ္တဲ့နာမည္
ၾကီး ပစၥည္းမ်ားမသံုးပါနဲ ့ဦးလို ့။
ေစာေသးတယ္ေလ။လုပ္ရင္းကိုင္ရင္း
အားမရျဖစ္လာမဲ့အခြင့္အေရး သူ ့ကို
ေပးရမွာေပါ့။mac book pro တို ့
protoolsတို ့ခနေစာင့္ပါေပါ့။
mixer မလိုေသးဘူး။သူကိုယ္၌လဲ
pro မဟုတ္ႏိုင္ေသးဘူး။အခ်ိဳ ့အဆင့္
မ်ား မေျပာေသးတာက ေျပာတာ
ထက္သူ ့ကိုကူညီရာေရာက္ေတာ့
တဆင့္ေလာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ခ်န္ရတာ
ပဲ။ကိုယ္ကသိတ္မသိျငား သူ ့ထက္
စာရင္ေတာ့ အေတာ္သိတယ္ေလ။
ၾကာျပီကိုး စမ္းတဝါးဝါးနဲ ့ လမ္းေတြ
မွား amp ေတြေလာင္ soundcard
ေတြ တခုကေန ၂ခုၾကြ။ကူသူမဲ့
ကယ္သူမဲ့နဲ ့။mixer မလိုရျခင္းက
soundcard မွာကိုက preamp
ပါလာလို ့ပဲ။သူမေမးခင္ၾကိဳရွင္းျပ
လိုက္ပါတယ္ preamp ဆိုတာ
gain ကိုဆြဲတင္ေပးေသာ
volume control လို ့။
မွားသည္ျဖစ္ေစ
မွန္သည္ျဖစ္ေစ သူ ့အေနနဲ ့က
ဒါေလာက္သိထားေပးရင္တာဝန္
ေက်တယ္။ဘယ္လိုမ်ား
setting ခ်မွာပါလိမ့္။
က်ဳပ္ကေတာ့ဒီလိုသံုးခဲ့ဘူးတယ္
1/soundcard(audio interface)
သည္နဂိုရ္ထဲကိုက usb 2.0
printerၾကိဳးမ်ိဳးနဲ ့computerကို
ခ်ိတ္ထားျပီးျဖစ္တယ္။
2/soundcard မွာoutput အေပါက္
မ်ားပါတယ္ output 1,2,3,4...etc
1နဲ ့2 ကပဲထုတ္ခဲ့တယ္။jack pin
အမ်ိဳးအစားကိုၾကည့္ banana
လား(tv to video join တဲ့ၾကိဳး)
jack ေခါင္းအေသးလား
အၾကီးလား။ခ်ဳပ္ရရင္
*ဆိုလိုတာက soundcard ရဲ ့
outputသည္ active speaker(သို ့)
amplifier ရဲ ့ input ကိုထိုး။
*တီးမဲ့ instrument ရဲ ့jack သည္
soundcard အဝင္ inputကိုထိုး။
mic ဆိုရင္ mic line in ကိုထိုး။
mic က condensor mic ဆိုရင္
fantom power 48 v ေၾကြး။
ခလုတ္ကေလးပါတယ္ ရွာၾကည့္။
*အင္း
ခုမွ recording software
အပိုင္းေရာက္လာတာ
နီးစပ္ရာ software cd ဆိုင္က
ရွာမရရင္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္
download လုပ္။က်ဳပ္ကေတာ့
ဘာမွေဒါင္းလုပ္ မလုပ္တတ္ပါ။
ရွာဝယ္လို ့မရရင္ရင္းႏွီးရာမွာ
အကူညီေတာင္းပါ။
software မွာsoundcard
ေရြးေပးဖို ့ကေတာ့ေရွ ့မွာလဲ
article မ်ားရွိခဲ့ျပီ။
ေတာ္ေသျပီ။မွားလို ့
ေတာ္ေသးျပီ။ဆက္ပါမည္။
(ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္)

ကိုေမာင္ေမာင္လတ္ ( KB ) မွ ေရးသားေပးထားပါသည္။

Vocals recording အေျခခံ

သီခ်င္းတပုဒ္မွာ vocalကအေရးႀကီးဆံုးအစိတ္အပိုင္းပါmix ထဲမွာသူ႔ရဲ႕အသံကိုအမ်ားဆံုး အက်ယ္ဆံုး ဆြဲေဆာင္မႈအေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္အားစိုက္ေပးရပါမယ္။စၿပီးအသံသြင္းက အေသးစိတ္ဂ႐ုစိုက္ရပါမယ္။
Vocal boot--flat frequency response tuned up ဆင္ထားရမယ္။
Mics --------project studio ေတြအတြက္ rode nt2a နဲ႔ရပါတယ္(တန္ဖိုးႀကီးအရည္ ေသြးေကာင္းမိုက္သံုးႏိုင္ရင္ အတိုင္းထက္အလြန္ပါ)
Mics setting....
Pattern...cardioid
Hi pass filter.....40hz.....80hz
Pad........0db
အက်ယ္ႀကီးေအာ္ဆိုရင္ -5db....-10db မွာထား။
Hight......diaphragm center ကိုvocalist ပါးစပ္ထက္ ၂လက္မ အျမင့္ ၁၀ံ ေစာင္းထားမယ္
Pop shield......1"....2" from mic diaphragm center
Distance..........2"....3"(check input frequency spectrum)
10" for harmony......အက်ယ္ႀကီးေအာ္ဆိုရင္ နည္းနည္းေနာက္ဆုတ္...အမ်ားႀကီးေနာက္မဆုတ္နဲ႔ Pad နဲ႔ညႇိပါ။
ၿပီးရင္ preamps,channel strip ရွိရင္သုံးမယ္။မရွိရင္soundcard preamps..quality:value ratio အရ external micpre ကိုလိုက္မမွီပါ.good experienced vocalist အတြက္channel strips သံုးရန္မလိုပါ။က်ေတာ္sound card preamps ကိုbypass လုပ္ၿပီးADDAထဲကိုတည္ေကၽြးပါတယ္။
Preamps/channel strip setting
Input gain...-6db...look at meter
Hipass filter.....80hz
Preamp out gain....-6db
Tube saturation......60%
Compression ratio...2:1....2.5:1
Attack......medium fast
Release....medium or auto အသံေပၚမူတည္ၿပီးခ်ိန္ရင္ပိုေကာင္းတယ္
Gain recduction,,,,3db...look at meter
Make up gain.....3db before the compression level
ဒါၿပီးရင္ vocalist head phone monitor cue mix setting လုပ္မယ္
Vocalist headphone mix mixer အေသးထားေပးရင္vocalist ကသူၾကားခ်င္တဲ့
vocal/instrument mix ကိုခ်ိန္ေပးလို႔ရတယ္။ headphone mixer ဆီကိုdesk mixer stereo sub group out and preamp out ေကၽြးထည့္မယ္(mic line spliter/DI box နဲ႔ခြဲယူတယ္) Daw vocal channel monitor ကိုပိတ္လိုက္(mute)မယ္။ဒီေတာ့vocalists ကrecording လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာlatency ျဖစ္ေနတဲ.အသံမၾကားရေတာ.ပါ။
Soundcard input level ကိုlead vox...-6db ...l
Harmony -10db...look at meter ခ်ိန္လိုက္ရင္အဆင္ေျပပါၿပီ။
အဆိုေတာ္ေရာက္လာရင္ခနေလးထိုင္ခိုင္း။ေနေကာင္းလါး ပင္ပန္းေနလါးၾကည့္။အလါပသါပနည္းနည္းေျပာ ေရခဲမပါတဲ့Orange Juice,lemon juice စစ္စစ္ တခြက္ ဒါမွမဟုတ္ေရေႏြးၾကမ္းေလးတိုက္လိုက္။ထမင္းဆာေနရင္ ထမင္းစားၿပီးခါစဆိုရင္ မဆိုခိုင္းပါနဲ႔။
အဆင္သင္.ျဖစ္ၿပီးေဟာ္လိုေလးနဲ႔warm up and calibration လုပ္ၿပီးရင္လုပ္ငန္းစလို႔ရပါၿပီ။
အဆိုေတာ္ဟာစာသားၾကည့္မဆိုရင္ပိုေကာင္းပါတယ္။ဘာျဖစ္လဲေတာ့အသံပါဝါနဲ႔mode ေလ်ာ့သြားလို႔ပါ။စာရြက္ကိုင္ဆိုရင္ noise and phase problem ရွိႏိုင္ပါတယ္။
Reference Hardwares,
Mics,,,,Rode NT2A,Samson co3
Preamps,,,,Behringer vintage tube,focusrite isa one,Avalon m5
Compressors,,,,Drawmer mx50 ,,,,Dbx 166xl,,,Behringer tube composer,,
Soundcards,,,,,,,Avid eleven rack,,,avid box pro,,Roland fa101,,focusrite Scarlett,Lexicon omega,,tc electronics connect,,
Daws,,,,,,,,protools 11,cubase,ableton live, ေနာက္က်မွhow to mix vocals/how I mix vocals အေၾကာင္းဆက္ပါ့မယ္။။။။။။

ဆရာ Lamine Thar မွ ေရးသားေပးထားပါသည္။

Audio Mastering အေျခခံ

audio engineering မွာ mastering ဆိုတာ music production လိုင္းရဲ့ အဆံုးပိုင္းမွာရွိပါတယ္။ ထြက္လာတဲ့သီခ်င္းသံေတြ ဘယ္စက္ေတြနဲ ့ဘဲနားေထာင္နားေထာင္ နား၀င္ပီယံျဖစ္ဖို ့ mastering အပိုင္းက လုပ္ေပးရပါတယ္၊
လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၅၀ေက်ာ္တုန္းက နည္းပညာရယ္ စက္မႈကိရိယာေတြ မတိုးတက္ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ mastering ဆိုတာဟာ mixing stage ကေပးလာတဲ့ reel tape ဆီကေန vinyl LP ေတြ cassette tape ေတြျဖစ္ေအာင္ duplication လုပ္ေပးရတဲ့အဆင့္ပဲ့ရွိပါတယ္၊ နည္းပညာေတြ စက္ကိရိယာေတြ တိုးတက္လာတဲ့ ဒီေခတ္မွာေတာ့ mastering engineer ေတြ ေနရာအၾကီးအက်ယ္ရလာျပီး အေရးပါလာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ final result ေတြက အရမ္းေကာင္းလို ့ေပါ့၊ ဒီေတာ့ ဂီတနဲ ့ပက္သက္တဲ့ company ၾကီးေတြ ေငြေၾကးေျမာက္ျမားစြာ ရတဲ့ ေအာင္ျမင္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ ေဒၚလာသန္းနဲ ့ခ်ီျပီး ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံၾကတယ္။ Recording company ေတြကလည္း mastering ဆိုတာ ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးသလဲဆိုတာ အသိအမွတ္ျပဳလာၾကတယ္၊ Recording company တခု ႏွင့္ တခု ဆီက ထြက္လာတဲ့သီခ်င္းေတြ အသံက်ယ္ျခင္းျပိဳင္ၾကေတာ့ loudness war ဆိုတာ ေခတ္စားလာတယ္၊
ကဲ mastering လုပ္မယ္ဆိုရင္ ဘာေတြလိုအပ္သလဲ၊
သီခ်င္း၁ပုဒ္ကို analysing approach
နဲ ့ နားေထာင္တတ္ရမယ္၊ ဒီေတာ့ arts of listening ဆိုတဲ့ အတတ္ပညာကို တက္ကၽႊမ္းဖို ့လိုလာျပန္တယ္၊
The art of listening
သီခ်င္း ၁ပုဒ္ ဂီတသံစဥ္ ၁ခုကို နားေထာင္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီသီခ်င္း အဲဒီသံစဥ္ေတြကို ၾကိုက္တာ မၾကိဴက္တာ အပထား ပါ၀င္တဲ ့ elements ေတြရဲ ့အသံေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာရပါမယ္၊
Foundation – bass, drum
Rhythm – guitar, piano, synths
Pads – synths, e piano, strings
Leads – vocal, guitar, solos
Fills – vocal, guitar, percussion, drums
Elements ၁ခု ခ်င္းဟာ သူ ့ရဲ့ အတိုးအက်ယ္ေတြ (vol/lev) ေတြမွန္ရဲ့လား၊ အသံထံု / စူးရွ (eq) ေတြ မွ်ရဲ့လား၊ အျခား characters ေတြလညး္ သူ ့ေနရာနဲ ့သူ အသံမွန္ေရာက္ရဲ့လား၊ စသျဖင့္ analyse လုပ္ရပါ့မယ္။ အဲဒါေတြျပီးရင္ gain stage မွာ ဘယ္ေလာက္တင္ရင္ေကာင္းမလဲ၊ ဘယ္ eq band ေတြကို cut/boost လုပ္မလဲ compression ဘယ္လိုလုပ္မလဲ Ratio, attack, Release, gain reduction, make up ဘယ္ေလာက္လုပ္မလဲ၊ harmonic enhancing/ tape, tube situation လုပ္မလား၊ stereo widening ဘယ္ေလာက္ခ်ဲ ့မလဲ၊ limiter setting မွာ A/R, peak stop, loudness maximizer နဲ ့ဘယ္လိုသြားမလဲ။
Loudness meter/ frequency spectrum meter ဘယ္လိုထားရင္ေကာင္းမလဲ၊ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ျပီးရင္ လုပ္ငန္းစလို ့ရပါျပီ၊
studio အၾကီးေတြမွာ သံုးတဲ့ hardware mastering chain ကေတာ့
၁. ADDA- analogue digital digital analogue converter ( eg. Antelope audio clip 384 )
၂. PREAMP ( Ams Neve 1081 )
၃. Eq ( SSL Xrack, Avalon AD2077 Manley massive passive )
၄. Compressor ( ShadowHills Mastering Compressor, Tubetech SMC 2BM multibands )
၅. Eq ( Massive passive 4 band, maselec MEA2 )
၆. Hamonic processor ( Eventide H8000 Utra )
၇. Limiter ( Manley Slam, Prism sound MEA2 )
၈. ADDA converter ( SSL Alphalink Madi-AX) ျပီးရင္ CD Recorder/Tape Recorder ဒါမွမဟုတ္ vinyl cutting machine ကိုသြားပါတယ္၊ Vinyl mastering အတြက္ကေတာ့ သက္သက္ setup လုပ္၇ပါတယ္။ very low frequency နဲ ့ anti-phase ေတြပါလာရင္ ဓါတ္ျပားလွီး၊ ျခစ္တဲ့ အပ္ေခါင္းကို ပ်က္စီးေစတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ။
Digital Mastering ( Software ) chain
2010 မတိုင္ခင္အထိ hardware mastering ကို မယွဥ္ႏိုင္ေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ software plugin ေတြ ေတာ္ေတာ္ေလးေကာင္းလာပါတယ္၊ ဆရာၾကီးေတြျဖစ္တဲ့ Yoad Nevo, JC concato, etc တို ့တေတြက software ေတြနဲ ့လုပ္တဲ့ mastering ေတြဟာ hardware mastering ဆရာေတြနီးပါးေလာက္ ေကာင္းေအာင္ လုပ္ျပႏိုင္ေတာ့ ကၽႊန္ေတာ္တို ့လို မ်က္ႏွာမြဲေတြအတြက္ အားတက္စရာေပါ့။ ကၽႊန္ေတာ္ထင္တာကေတာ့ software mastering plugin ေတြဟာ DAWs ေတြInterface ေတြက PreAmp- Recording mixer, Recorder ေတြရဲ့ ေနရာကိုယူလိုက္သလိုပဲ၊ mastering hardwares ေတြကို တန္းညွိႏိုင္မယ္လို ့ကၽႊန္ေတာ္ယံုၾကည္ပါတယ္၊ တခ်ဳိ ့ေသာ စတူဒီယို ေတြမွာ hardware/ software – hybrid system ကုိ သံုးေနၾကပါျပီ၊
ကၽႊန္ေတာ္ကေတာ့ mastering ကို Isotope ( Ozone ) နဲ ့စခဲ့ပါတယ္၊ ဘာမွမသိေသးတဲ့ အခ်ိန္ အေတြ ့အၾကံဳနည္းေနတုန္းအခ်ိန္မွာ Presets ေတြကို အားကိုးခဲ့ပါတယ္၊ လုပ္ရင္းလုပ္ရင္းနဲ ့ကိုယ့္ Presets ကိုဖန္တီးႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ေရာက္လာဖို ့အေတာ္ၾကာပါတယ္။ Presets ေတြကို စမ္းသပ္ဖို ့ဆိုတာ၀န္ေလးစရာ မဟုတ္ပါဘူး။
ျပီးေတာ့ mastering အတြက္ mixing stage မွာ ဘာေတြျပင္ဆင္ေပးရမလဲ? Mastering ဆရာေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ player, mixing, recording ဘ၀က လာတဲ့သူေတြ မ်ားပါတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာ ၁ေယာက္ဟာ တူရိယာ ၂ခု ၃ခု ေလာက္တီးတတ္ၾကပါတယ္၊ ( ခၽႊင္းခ်က္ )
Mixed track ရဲ ့ master bus မွာ eq မထည့္ရပါ၊ မျဖစ္မေနလိုအပ္မွသာ ထည့္ပါ၊ compression/ limiting အတြက္ mastering engineer တာ၀န္ထားလိုက္ပါ။ ျပီးေတာ့ well-balanced mix ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပါ၊ Peak level ကို -6 db ထက္ မေက်ာ္ပါေစႏွင့္၊
Average level နဲ ့ Peak level တို ့ရဲ့ dynamic Range ကြာျခားခ်က္ကေတာ့ 9db ႏွင့္ 6db ၾကားမွာ ရွိမယ္ဆိုရင္ ဒီသီခ်င္းဟာ mastering ဆရာသမားလက္ထဲ ထည့္လို ့ရပါျပီ၊ ဆရာ ့ဆရာေတြရဲ ့အဆို အရ ကိုယ္mix လုပ္တဲ့ track ကို mastering လုပ္ဖို ့အျခား masteringဆရာကို လႊဲအပ္လိုက္ပါတဲ့၊ ဟုတ္မယ္လို ့ကၽႊန္ေတာ္ယုံၾကည္ပါတယ္။ Collaboration concept အရ ျဖစ္မယ္။
ကၽႊန္ေတာ္ mastering chain ၄၊ ၅၊ ၆ ခုေလာက္ လုပ္ထားတဲ့အထဲက စာရွည္ေနမွာစိုးလို ့ ရန္ႏိုင္ရဲ့ အေခြကို လုပ္ထားတဲ့ setup နဲ ့ဥပမာ ေပးလိုက္ပါ့မယ္။
Mastering chain
– BT – PEQ 5B-3 ( nomad factory )
– BT com CP 2S-3 ( nomad factory )
– VEQ 4 ( waves )
– BT BW 2S-3; comp setting ( nomad factory )
– Kramer Tape ( waves )
– Center ( waves )
– L3 – LL Utra ( waves )
– WLM meter ( waves )
ဒါနဲ ့ဘဲ့ မလုံေလာက္ေသးပါဘူး၊ Lipinski speakers, hardware gear ေတြ မသံုးႏိုင္ရင္လည္း အခန္းရဲ့ Room acoustic response ကို flat ျဖစ္ေအာင္ tuned လုပ္ထားႏိုင္မယ္၊ monitor setup ergometric မွန္ရင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ရလဒ္ေတြရမွာပါ။ headphone နဲ ့ Recording mixing mastering ၁ခါမွ မလုပ္ဘူးပါ၊ sound engineer ၁ေယာက္ရဲ့ နားဟာ အလြန္အေရးၾကီးလို ့details check ကလြဲရင္ headphone ကို မသံုးရင္ ေကာင္းပါမယ္၊ ျပီးေတာ့ balanced mixing mastering ေကာင္းတဲ့သီခ်င္းေတြကို ကိုယ့္ စတူဒီယို အခန္းက setup ေတြနဲ ့မ်ားမ်ားနားေထာင္ေပးရင္ ေကာင္းပါတယ္၊
Mastering Hardward/ software ေတြဟာ အလြန္ရိုးစင္းပါတယ္။ အဓီကကေတာ့ mastering engineer ရဲ့ technical skills နဲ ့ the art of listening တို ့ကပိုျပီးအေရးၾကီးပါတယ္၊
…...... အားလုံး ေအာင္ျမင္ပါေစ၊ …...........
ဆက္ပါဦးမည္

 ဆရာ Lamine Thar မွ ေရးသားေပးထားပါသည္။